Miguel Cabello Valboa
Miscelánea Antártica
Sevilla: Fundación José Manuel Lara. Clásicos Andaluces
2011
Índice de notas y nombres
a ‘junto a’ II,11,18
a banderas desplegadas III,7,18
a Dios y aventura III,23,5
a la contina II,18,8
a pie quedo III,18,34
Abagaro Thorpacus I,5,35
abajar III,19,27
Abd-al-Rahman II, emir de Al-Andalus III,10,11
Abdulac, rey de los benimerines III,19,37
Abila III,1,20
aborígines III,5,1
Abreu, Pedro de II,15,24
abstraído II,7,5
abtitud III,2,11
Abu Texifen, caudillo de Numidia III,12,10
Abul Hacen III,20,17
Abulhaxex III,11,9
abusión ‘superstición’ II,11,9; ‘abuso’ III,8,14
abusionero ‘supersticioso ‘ I,10,8
Acambuxa, Diego de III,24,6
acaso ‘por casualidad’ III,22,3
acaudalar ‘reunir’ Prel., 61
acaudillar III,28,8
aceptión III,26,3
acesorio III,5,
accidencia Prel., 42
accidente II,13,1
acedar I,13,5
achaque ‘excusa’ III,16,27
acllas III,24,35
acoger, perfecto antiguo II,18,31
Acosta, Joseph de II,20,9; III,5,33; III,14,7; III,32,1
acostarse ‘acercarse’ I,10,4
Áctico por Ático II,14,3
Actus Apostolorum I,5,4; I,11,12; III,7,2; III,7,15
acuosidad III,4,9
acuoso III,4,9
adestrar III,14,11
adjetivo, su uso adverbial Prel., 35; II,1,4; II,17,4; III,10,12
administrar ‘beneficiar, cuidar’ II,20,18
adoratorio III,12,26
advertir ‘mirar’ I,4,2
aegipanes III,1,27
aflado I,8, 7
afrontarse ‘ponerse frente a frente’ III,28,14
agareno III,8,8
agestado I,6, 42; I,9, 9; III,22,1
agorero III,12,22
agro III,8,4
Aguirre, Lope de III,6,12
aguas ‘visos de aguas en telas’ III,2,5
Agustín, San I,1, 5; II,1,19; II,2,6; II,8,4; II,8,23; II,9,4; II,9,6; II,10,15; III,1,24; III,3,19; III,19,10
aillo v. ayllo
ají II,20,15; III,5,35;
alargar el paso II,9,8
Alba Longa II,15,34
albarrada ‘cerca’ II,15,27
Albert I, rey de Alemania III,13,9
albufera I,1, 34
Alcedo, Antonio de Prel., 4; Prel., 46; II,4,13; II,5,10; II,6,12; II,6,14; II,7,6; II,7,12; II,7,23; II,7,24; II,18,45; II,19,7; II,18,45; III,4,16; III,4,18; III,5,14; III,6,13; III,21,3;
Alejandro VI, papa III,20,11; III,23,1; III,24,2
alentar ‘tomar aliento’ III,26,27
Alfonso de Borja III,19,16
Alfonso V, rey de León III,11,7
Alfonso VI, rey de Castilla y León III,12,7; III,12,11
Alfonso X el Sabio I,6, 36; III,7,30
Alfonso V, rey de Portugal III,24,5
Algaudino III,8,18
Ali, su muerte III,8,15
aliñoso ‘adornado II,20,10
Almagro, Diego de III,24,23; III,25,17
aloes II,20,17
altura II,8,16
Álvares, Francisco I,11,16; I,11,18; I,11,19;
alzar I,5,47
amaestrar I,5,54
amanecer mitológico III,27,5
amatar III,4,26
ámbitu III,23,14
anaco ‘saya’ III,29,12
Ancerma II,6,12
andén ‘terraplén de cultivo’ III,17,24
Andes II,19,12
Andronicus II Paleologus, emperador III,13,8
anhélito ‘aliento’ II,7,21
Anián, estrecho de II,18,3
Annio de Viterbo II,13,8
ansí I,1, 23
Antamarca Mayta III,33,8
antecoger III,4,14
antigualla III,6,24
Antonino, San II,9,26; II,14,28; II,14,29; III,1,25; III,1,31; III,3,18; III,13,12
antártico Prel., 22
añedir III,5,16
añidiendo II,4,8
apacible ant. aplacible III,3,23
aparencia II,17,3
apellidar ‘convocar’ III,16,24
apellido II,15,1
apercebido III,14,30
Aphrodisias, islas II,5,6
Apiano, Pedro I,1, 15; I,11,5; I,12,6; II,11,23
Apoc ‘gran señor’ III,33,10
Apocalypsis B. Ioannis Apostoli I,6, 20; III,7,26
apócope de adjetivo antepuesto II,2,1
Apollodoro, I,5,1
aportar ‘tocar puerto’, ‘llegar a parte no pensada’ I,7, 39
aposesionado III,8,8
apostura ‘disposición’ III,16,14
Apuleyo Prel. 20
Aquilano, S. I,2,12
aqo ‘arena’ en Ayacucho II,5,13
Arabia Felix I,5,7
Arcila III,19,39
Archimista III,13,27
areca II,20,20
arena, su género gramatical II,20,11
arenales de Barca II,11,16
Arias de Ávila, Pedro v. Pedrarias Ávila
Arias Montano, Benito Prel., 57; I,11,38; II,3,7; II,63; II,6,6; II,15,38; II,19,12
Aristóteles I,2,19; I,12,7; I,13,7; II,5,3; III,2,1; III,3,17; III,4,8; III,5,9;
Armas Antárticas III,26,8
arracacha III,5,33
arrededor III,16,4
arredor III,5,20; III,18,30
Arriano II,11,2 ; II,18,15; II,18,19; II,18,21;
artificialmente ‘con ingenio’ II,1,3
aruacos II,5,10
asentar las puntas III,21,32
Asia, hija de Tetis I,5,1
asidiado III,16,8
asidio ant. asedio I,7, 14
Asimbeyo Usum Casam III,19,30
Asio I,5,2
Asiongaber I,4,29; I,7, 35
áspide III,8,5
ataracea III,21,15
Atauallpa III,26,1; III,28,27; III,32,6; su rescate y muerte III,33,5
atender ‘esperar’ II,14,13; ‘considerar’ III,3,1
Ateneo II,16,1
Atiencia, Blas de III,32,12
Atila, rey de los Hunos I,7, 16
Atlántico Ethiopicoso I,9,12
Atoc III,27,21
Auqui Toma III,22,17
Aurelio, San III,10,11
Austro III,4,8
auturidad Prel.,61
avanguardia III,30,6
Axano III,10,39; III,12,8
Ayavira II,18,45
ayllo III,19,55
ayuntado II,15,20
azagaya III,27,25
azua ‘especie de bebida’ III,26,19
Bactria II,8,13
báculo II,14,19
bajío I,6, 37
banda ‘lado’ I,12,1
bandear ‘ayudar’ II,15,4
barbaridad I,5,15
barbarizar I,11,56
bárbaro I,10,29
barranca ‘despeñadero’ II,15,30
barrichel por barrachel III,29,17
Barrientos, Lope de II,2,7
Barros, João de II,11,19; II,15,22
batata III,5,33
Bayazid I I,7, 18
beatísimo III,1,7
bdelius I,11,49
Beda I,4,10; ,8,7;
begninamente III,17,5
begnino II,17,19
Belalcázar, Sebastián de Prel., 45
Belgrado, batalla de III,19,17
Beltrana III,19,23
Belloco, rey asirio II,11,1
Bemios III,1,27
berberisco III,5,23
Bergomo I,4,21
Beroso I,3,24; I,4,3; I,5,41; II,1,20; III,10,31;
Berú, río II,6,13
bethele II,20,20
Bética II,12,8
betúmine ant. bitumen II,15,18
binomio adjetivo antitético III,6,8
binomio sinonímico Prel.,10; I,1,30; I,11,26; I,11,33; I,11,55; I,13,8;II,2,23; II,12,20; II,15,16; II,15,27;II,17,7, II,17,31; III,4,24; III,14,12; III,18.2; III,20,3; III,26,22; III,28,12
bitúmine III,30,4
blandear ‘aflojar’ II,18,28
blasón II,19,5
Bonifacio, san I,7, 33
bonzo II,20,23
bordo III,25,25
Borondón, san, isla II,5,4
Bósforo Cimerio I,4, 32; I,7, 8
Bósphoro Tracio I,2,17; I,4, 29
Bosphorus, su significado I,7, 11
botiller III,17,29
Botnia III,1,35
Bouchet, Jean I,5,26
bragmán por brahmán II,17,18
Brigo II,10,20
Bruno, fundador de la orden de la Cartuja III,12,4
Bucephala II,18,21
buitrera III,8,21
bullicio ‘sedición’ III,16,7
burgo III,14,13
cabado ‘acabado’ III,22,3
Cabo Verde I,2,18
cabuya III,5,37
cacique II,20,12
Cacha III,6,10
caída ‘infortunio’ II,17,23
cairo ‘cuerda’ II,15,17
Calicut I,2,21; su fundación III,8,27
califato abasí III,10,8
califas sucesores de Mahoma III,8,13
Calixto III, papa III,19,16; III,20,11
calor, su género gramatical III,16,22
Calpe, III,1,20
camal II,17,31
Cambaya I,5,6
camino real III,27,8
camote III,5,33
campo ‘ejército’ II,9,18
canal, su género gramatical I,4, 37
Canarias, islas I,2,11
Candia I,5,16
Canzacoto III,6,13
cañaris, su origen III,26,4
cañuto II,15,19
capac ongo ‘vestidura real’ III,11,2
Capadocia I,6, 43
capitán, su etimología III,11,5
capitulado ‘concertado’ II,1,5
Caramanta II,19,21
caramaraes III,11,20
carangis III,23,17
Caranque, provincia III,2,14
cargar la mano III,3,21
Carlos VIII, rey de Francia III,23,1
Carolus IV, rey de Alemania III,13,24
Carmenga, barrio de Cuzco III,27,5
carpetáneo II,6,11
cartapacio Prel., 27
casco ‘pecho’ II,5,13
casería I,6, 39
caso que ‘aunque’ I,10,23
Castaldo Pedemontano, Iacobo II,15,26
Castilla de Oro II,19,22; III,24,14
Castrioto, George I,6, 47
caterva III,26,11
causa eficiente III,2,2
Cayn Beamirila III,11,9
Cayt Bey I,7, 9
cebratana III,32,2
celebratísimo I,6,12
Celio II,10,7
cerimonia ant. ceremonia II,11,8
cerrero III,19,69
Cesar, río II,5,10
César Augusto III,1,
césped ‘fortificación’ II,18,18
cesura ‘separación’ II,1,17
Ceuta III,14,35
chácara III,21,18
chamelote III,5,23
chambi ‘porra’ III,20,36; III,31,10
Champerius, Simphorianus III,1,24
chaquira ‘abalorio’ III,23,26
chasqui III,27,22
Chersoneso Taurica I,7, 8
chicha III,19,72; III,21,19
chiriguano II,18,45; III,21,3
Choqueyupa III,25,9
Christienio rey de Dacia I,6, 26
chunbi ‘ceñidero’ III,29,11
chuño III,5,33
chuqui ‘lanza’ III,27,7
Chuquis Guaman III,25,11
Chuquisaca III,23,18
Cicerón Prel. 15; I,2,1; I,7, 31; I,8, 2; I,13,6; II,9,15; II,10,12; II,10,19; II,14, 5; II,14,6; III,33,8
ciénega por ciénaga II,11,17
cierzo I,9, 10
Cieza de León, Pedro II,5,8; II,6,9; II,18,45; II,19,17; III,4,5; III,4,16; III,4,18; III,4,20; III,4,27; III,5,22; III,5,23; III,5,24; III,5,33; III,6,4; III,6,5; III,6,6; III,6,9; III,9,24; III,10,15; III,10,16; III,11,3; III,11,24; III,12,21; III,12,32; III,13,2; III,13,6; III,13,19; III,14,7; III,15,3; III,16,2; III,16,32; III,16,38; III,17,7; III,18,8; III,18,20; III,20,10; III,20,30; III,20,34; III,20,35; III,23,17; III,24,27; III,24,28; III,24,29; III,25,1; III,25,22; III,25,23; III,26,5; III,26,17; III,27,21; III,28,27; III,32,1; III,32,7; III,32,8; III,32,10; III,32,18; III,32,22; III,32,24; III,32,26; III,33,5
Cilicia I,4, 20; I,4, 38
cimental III,31,3
cinocéfalos III,1,33
Circe II,1,13
Ciudad de los Reyes Prel., 55; III,33,16
claro ‘ilustre’ Prel., 59; III,3,13
Claudiano I,7, 7
Clemente V, papa III,13,7
Clemente VI, papa III,13,23
Cleopatra I,8, 4
clima ‘espacio terrestre entre paralelos’ I,2,8
coadunado III,25,20
coadunarse I,5,48
coaduñado I,12,4
Cobo, Bernabé III,9,24; III,10,28; III,11,2; III,12,21; III,12,25; 32; III,13,6; III,14,7; III,15,3; III,15,24; III,16,23; III,17,7; III,18,36; III,19,55; III,19,62; III,19,65; III,20,10; III,20,35; III,21,1; III,21,2; III,21,6; III,21,13;III,21,40; III,22,17; III,23,17; III,24,27; III,24,32; III,24,34; III,25,9; III,27,5; III,28,4; III,29,1; III,29,12; III,29,13; III,30,4; III,30,11; III,31,13; III,32,3
coca II,20,22
cocha ‘mar’ III,14,5; III,17,9
cochucho III,5,33
Codex Euricianus III,9,3
coetáneo I,1, 32; I,10,2;
colegir ‘deducir’ Prel., 65
coligir I,1,11
coligación ‘unión’ I,1,1
Colón, Cristóbal II,20,12; III,23,6
color, su género gramatical I,9,5
compadecerse ‘avenirse’ I,10,10
compaña ‘compañía’ I,7, 21
compás III,10,27
complexión ‘constitución física’ I,2, 4; I,13,2
compostura ‘composición’ Prel., 10
concilio de Basilea III,14,27
concilio en Ferrara III,14,28
conclavi III,3,11
concordancia de persona del verbo y sujeto II,1,11; II,18,4; III,2,12
concurso II,7,15
Condulmerio, Gabriele III,19,32
confación ant. confección III,8,20
confactión ‘compuesto’ III,14,20
conferir ‘examinar’ Prel., 56
confisión I,12,11
confluctu ‘confluencia’ III,4,22
conforme ‘igual’ III,26,22
conjectura II,19,3
conjugación III,32,25
conjunto ‘unido’ II,13,20
conmisción II,7,8
conortar III,27,4
consiliario ‘consejero’ III,15,20
consímile I,11,29
Constancio Cloro III,8,2
Constantino el Grande III,8,2; III,19,14
Constantino VII Porfirogéneta III,10,3
Constantinopla I,6,49; III,19,14
contagión I,13,3
contendor II,8,17
conterritorios III,23,18
contesto por contexto II,13,3
contienda ‘debate’ II,7,3
contino por continuo, adj. III,4,8
continuo ’guarda del rey’ III,26,25; III,29,20
contracambio I,1,30
contracción de preposición y artículo Prel., 13
contrahecho III,17,32
contrahierba III,7,19
contrastar ‘resistir’ III,17,20
contratación ‘trato, comunicación’ II,3,9
convenencia I,7,3
convenir, futuro aantiguo III,14,1
Copalimayta III,10,26
copia ‘muchedumbre’ I,10,3; ‘abundancia’ II,4,5
cordillera de sierras III,18,21
Corico, monte I,4, 20
correr la tierra III,21,38
correría III,17,18
corrumpción I,12,12
corruptela III,11,22
cortamiento ‘flaqueza’ III,27,10
Cortés, Hernán III,24,13
cota ‘nota al nargen’ II,14,23
Covilhan, Pedro de III,24,7
Creta III,20,5
criar ‘crear’ I,1, 4; II,17,30; ‘nombrar’ III,23,19
Cristo, su genealogía materna III,3,14
Crónica de Alfonso XI III,13,16
cubdicia I,12,12
cubdicioso II,16,25
cudicioso I,13,4
cuidado I,1,33
culebrina III,7,29
cundible I,4, 16
curaca III,6,2
curar ‘cuidar de algo’ III,4,27
Curicuillor ‘estrella de oro’ III,26,14
curioso ‘diligente’ III,3,24
Curtius Rufus, Quintus II,15,25; II,18,15; II,18,19; II,18,21;
cuy III,12,30; III,19, 71
cuzma ‘túnica’ III,30,9
Cyene I,5,11
damahagua III,5,37
Dánae I,7, 30
Daniel I,1, 25; II,17,2;
dar bordo III,25,25
Darién III,24,12;
David Megas Comnenos, emperador III,19,33
de con complemento agente III,3,6
de la Peña, Pedro Prel., 46
de nuevo ‘por primera vez’ I,3, 8
de que ‘acerca de que’ II,15,1
de raíz ‘enteramente’ Prel., 11
de tiempo en tiempo II,2,12
de todo punto II,4,11
de todo en todo ‘completamente’ II,4,19
de verbo ad verbum ‘literalmente’ III,27,16
decantar ‘ponderar, engrandecer’ III,12,5
deificar III,9,23
delicto II,18,36
demás ‘además’ I,5,27
Demócrito III,13,27
demorar ‘limitar’ I,7, 8
depusición ‘abandono’ II,12,19
derrota ‘ruta marina’ II,4,10
desacordado ‘olvidadizo’ II,1,12
desalentado ‘sin aliento’ III,17,4
desapiadadamente III,14,14
desapiedado III,25,18
descabezar ‘rematar’ I,7, 25
descarriado ‘apartado’ III,11,19; ‘fuera de camino’ III,18,22
descendir III,20,26
descindiente Prel., 52; I,5,42
descindir ‘descender’ I,4,25
descomentimiento ‘descomedimiento’ I,11,2
descriptiones II,18,3
desencastillar III,7,17
desflaquecer ‘debilitar, perder fuerzas’ III,17,38; III,20,9
deslustroso ‘indecoroso’ I,11,7
desparar III,22,10
despegamiento ‘desapego’ I,4, 6
despender ‘gastar’ III,19,31
despendido ‘desembarazado’ II,8,28
despensero ‘repartidor’ III,2,7
despidiente ‘despedida’ III,27,1
despulsado ‘sin pulso’ II,14,10
destruir, forma del subjuntivo III,28,5
destruidor II,13,21
desvanecido ‘soberbio’ III,23,13
Diágoras de Melos II,10,19
Díaz, Bartolomé III,24,6
dibió ant. debió II,5,6
dicidir I,12,8
dición ‘palabra’ II,2,20
dictado ‘designación’ I,10,12
difusamente ‘ampliamente’ I,7, 6
digistión II,20,13
diluvio de Tesalia III,4,15
Dio Cassius III,1,15
Diocleciano I,7, 33
Diodoro Sículo I,1,13; I,4,12; I,6,18; I,7,4; I,7,5; II,2,15; II,9,15; II,10,19; II,12,17; II,14,18; II,16,1; II,18,19;
Dionisio, San III,9,12
discrimen ‘riesgo’ I,9,8; II,4,25
discurso ‘espacio de tiempo’ Prel., 49; ‘transcurso’ Prel., 71; II,4,12
disierto I,6,14; II,4,7
disinio ‘intención, propósito’ II,4,15
dispusición I,2,15
distino ‘instinto’ III,5,36
diviso por dividido Prel., 64; I,5, 22
doble negación III,28,9
docmatista III,7,29
doctado II,2,4
Dodona III,3,18
domingo I,1, 9
droga ‘especiería’, ‘medicina’ I,4, 30; I,7, 34; I,11,23;
dubda II,2,8
ducientos ant. docientos II,18,29
durantes II,14,12
Ebro, río II,6,15
echar menos Prel., 74
efeminado I,7, 31
Eféstides, islas III,5,21
Elcano, Juan de II,5,9
elementado I,1, 29
elevado ‘arrobado’ III,33,11
empecer ‘dañar’ III,3,22
empecible ‘perjudicial’ I,4,16
emponer ant. imponer II,9,13
en fiado III,20,7
en fin de sus días III,21,7
en peso ‘sin decidir’ III,30,7
en puridad ‘claramente’ III,19,45
en su tanto ‘por su parte’ III,26,21
encastillado III,16,34
Encerma II,19,21
encomenzar III,4,13
encorporarse I,4, 24
enfermedad de amor III,26,20
engolfar II,9,20
enhechizar ant. hechizar I,4,7
enoblecido III,8,3
Enoch II,2,8
Enrique el navegante III,24,3
Enrique IV, rey de Castilla III,19,22
enseñamiento ‘enseñanza’ I,11,13;
entablar ‘disponer’ III,9,1
entrada ‘ataque’; entrar ‘invadir’ II,17,15
entretener ‘dilatar’ III,14,10
entretenerse ‘demorarse’ I,6, 22
enviscado III,7,31
epilogar III,19,5
epílogo ‘recopilación’ I,6,13
Epistola B. Pauli ad Colossenses, I,1, 22
Epistola catholica B. Iudae III,7,14
Epistola Prima III,7,3; III,7,20
equinoctial ‘ecuador’ I,10,11; equinocial III,4,11
erectión I,5,53
eregir ant. erigir Prel., 69; I,5,50
Erichto III,12,27
erigera por erigiera II,10,17
Ero I,5,16
escandalizar ‘alborotar’ II,7,29
escapar ‘liberar’ II,2,10
escripto Prel., 73
escurecido II,10,4
Esdras I,1,2; I,1, 26
esenios III,3,7
esopo por isopo ‘planta’ II,16,10
espacio ‘lentitud’ III,29,3
Española, isla II,4,13
espensas III,17,19
espetáculo III,15,11
espinilla ‘tibia’ II,19,20
estalaje III,27,24
estancia III,9,5
Esteban VIII, papa III,10,2
Estephan Palatino III,20,21
Esther, libro de II,11,21
estimativa III,5,36
estocado II,20,14
Estrabón I,5,38; I,6, 28; I,6, 29; I,6, 30; I,6, 31; I,6,32; I,6,46; I,7, 7; I,7, 20; I,7, 28; I,9,16; I,10,13; I,10,14; I,11,24; I,11,46; II,9,28; II,9,33; III,1,12; III,1,15;
estrellero II,17,7
Etna, volcán III,5,21
Eugenio IV, papa III,14,26; III,19,32
Eurigo, rey visigodo III,9,3
Europa I,5,16
Eusebio de Cesárea I,5, 36; I,5, 44; I,5, 46; I,5,50; I,6, 46; II,1,19; II,2,14; II,8,23; III,3,14; III,7,7; III,7,9; III,7,10; III,7,11; III,7,13; III,7,15; III,7,24; III,7,28; III,8,1; III,19,14
excremento III,2,8
exemptión por exención II,17,29
Exodus I,10,12; I,11,49; II,8,23; II,20,3
exorbitancia II,15,10
explanar ‘explicar’ I,5,27
exuperación I,2,22
exuperante I,10,9
Fabiano, pontífice III,8,1
Fabius Pictor Quintus II,8,4
fábrica ‘fabricación’ Prel., 10
fabricar ‘construir’ I,8, 3
factión II,18,10
falacia III,17,36
fallecer III,16,9
fardaje ‘equipaje’ III,23,21
fautor III,19,48
Federico III, emperador III,19,11
Felipe II, rey de España III,25,27
Felipe IV, rey de Francia III,13,12
Fernández, Iuan III,29,23
Fernández de Enciso, M. II,16,16; III,1,19
Fernández de Oviedo, Gonzalo Prel., 53; II,5,3; II,5,7; II,5,11; III,5,25; III,20,38; III,23,3; III,23,26; III,24,1; III,24,12; III,24,13; III,24,14; III,24,15; III,24,17; III,24,23; III,29,24; III,32,4
Fernández de Santaella, R. II,16,17
Fernando IV, rey de Castilla y León
Ferreira, Antonio III,2,16
fición por ficción II,10,13
fictión por ficción III,6,4
Filón v. Philón
filósofía natural I,1,13; II,7,2
flaco ‘débil’ II,9,7
flamificar III,5,19
florentísimo III,17,1
fluctuar ‘flotar’ I,4, 14
folla III,19,72
fortuna ‘borrasca’ I,10,31; II,4,4
Fortuna III,26,2
Fortunadas, islas I,2, 11; II,4,3
Francia, guerras de Prel., 5
franco ‘generoso’ III,2,7
frisante ‘cercano’ II,18,5
frontero de ‘frente a’ II,5,6
fuerza ‘violencia’, I,3, 25; ‘fortaleza, plaza fuerte’ I,8,14
fulminar el proceso III,20,42
Galacia I,7, 19
Galeno I,11,50
Gama, Vasco da III,24,9
gamphasantes III,1,27
Garci Fernández, conde III,11,7
Garibay, Esteban de I,6,34; II,16,21
garúa ‘llovizna’ III,4,25
gastador ‘trabajador manual’ II,9,10
Gelanda I,2,25
Gelves, derrota de I,10,33
Gemma Frisio III,1,25; III,1,38;
generación ‘nación’ II,20,5
generatriz III,2,10
Genesis Prel., 29, 31, 34, 36, 37, 64; I, 1, 12; I,2,13; I,3,14; I,3,15; I,3,17; I,3,20; I,3,26; I,4,1; I,4, 2; I,4, 4; I,4, 9; I,4,12; I,4, 17; I,4, 23; I,4,28; I,5,31; I,5,34; I,5,39; I,5,41; I,5,46; I,6,4; I,6,5; I,6,6; I,6,7; I,6,15; I,6, 27; I,6,34; I,6, 41; I,6, 44; I,7,1; I,7, 27; I,8,1; I,9, 1; I,9, 2; I,10,1; I,11,1; I,11,3; I,11,7; I,11,8; I,11,22; I,11,30; I,11,36; I,11,40; I,12,7; II,1,18; II,3,8; II,8,21; II,9,2; II,9,3; II,9,4; II,9,24; II,9,30; II,10,24; II,11,13; II,13,17; II,15,6; II,15,7; II,18,7; II,19,12; III,8,8
gente ‘nación, tribu’ I,6,11
gentil ‘pagano’ II,10,1
gentileza I,2,12
gentílico II,2,3
gimnosophista II,18,23
Giovio, Paolo III,10,40
Giouhar, privado de Cayn III,11,14
gitanos, su origen III,11,20
Godofredo de Bouillon I,6, 23
Gomes, Fernão III,24,4
González, conde Fernán III,10,7
González de Mendoza, Pedro, cardenal III,23,3
Gorgona, isla III,4,18
Gorgoris Melicola II,15,34
Granada, fecha de su toma III,23,4
granjear ‘cultivar’, ‘ganar’ II,1,14
Gregorio V, papa III,11,6
Gregorio VII, papa III,12,1
guaca II,20,9
guachi ‘ballesta’ III,20,39
gualcana ‘rodela’ III,20,37
Guaman Poma III,19,59; III,19, 64; III,19,65; III,19,67; III,19,69; III,19,70; III,19,73; III,24,28; III,32,16
guanaco III,32,1
Guanca Auqui III,28,16; III,29,15; III,29,29
guarachico III,19,62
guaranga III,18,39
guarme ‘hembra’ III,19,54
guarnecer III,16,3
Guascar Ynga III,25,5; III,26,1; III,27,21; III,31,7
Guayna Capac III,20,30; III,21,5; III,24,29; III,24,32; III,25,1
güeso por hueso II,15,31
Gutenberg, Juan III,19,10
Habacuc I,9, 2
habemos Prel., 18
haber en construcciones temporales II,13, 5
haber ‘hallar’ III,18,24; ‘tener’ III,21,35
hacer anatomía ‘examinar’ III,5,5
hacer caudal III,4,3
hacer ciaboga III,23,12
hacer plato ‘presentar’ , ‘hacer ostentación’ Prel., 68
hacer rostro III,18,25
hacerse a lo largo II,18,33
hadado III,33,6
halifa ‘califa’ I,10,18
hallar menos ‘echar de menos’ III,16,22
Helena, emperatriz III,8,2
Helesponto I,5,18
Hélex I,4, 31; I,5,18
heliocentrismo III,15, 24; III,19,60
Henrico II, rey de Alemania III,11,6
Henrico IV, rey de Alemania III,12,1
Henrique, infante portugués III,14,35
Heraclio, emperador III,8,12
heráldica de Castilla y León III,1,6
Hércules, columnas de III,1,20
herejía husita III,14,27
Herisiton II,14,7
Hernández Girón, Francisco III,15,15
Hero y Lenader I,5,18
Herodoto I,5, 2; I,6, 33; I,10,7; I,10,13; II,8,11; II,16,34; III,1,14;
Hesíodo I,5,1; II,1,13;
Hibernia I,6,34
Hidaspes, río de la India II,6,19
Hispalo II,12,22
hombre ‘uno, cualquiera’ Prel., 67
Homero I,7, 15; II,1,13; III,5,17
Honorio I, papa III,8,12
honoroso III,23,23
hoya ‘hondonada’ III,17,24
humidad I,10,5
Hyginius II,10,6; II,12,3; II,12,4
Hyperbóreos III,1,36
Iapeto II,10,24
Iberia asiática I,5,5
Ida, mons I,7, 24
Ieremias II,17,2
Ignacio de Loyola, San III,24,11
illusión II,17,1
illustrar III,20,2
illustre I,11,7
imagen de la amada, motivo poético III,27,2
imaginativa ‘imaginación’ Prel., 63
imágines por imágenes II,20,7
immemorable III,12,23
imméritamente III,27,26
impecible por empecible ‘capaz de hacer daño’ II,7,18
imperfecto de subjuntivo, su significado II,4,22
Inca Garcilaso III,9,24; III,10,28; III,11,2; III,12,21;III,12,32; III,13,2; III,14,2; III,14,7; III,20,5; III,20,10; III,20,34; III,20,36; III,21,8; III,22,17; III,23,17; III,27,5; III,32,3; III,32,6; III,33,10
inconviniente II,2,9
indezuelo III,21,23
indios chiles II,19,6
indispusición III,33,7
industria ‘habilidad’ II,8,5
industriar III,8,22
inexhausto III,31,2
infalible II,1,6
infando ‘infame’ II,8,25; “ilícito, indigno’ III,8,11
inficionar I,5,55
infinitivo subordinado Prel., 28; I,5, 29; III,18,6
influente II,7,6
Inga II,5,12
Inga Ruca III,13,19
inmemoriable ‘inmemorial’ III,15,21
inominioso III,29,14
inopinado III,11,10
insinia II,1,16
insinsible III,31,11
instable por inestable II,7,26
instancia ‘vehemencia’ Prel., 58
instituto ‘regla’ II,4,17
instructo ‘instruido’ I,11,15
insulto ‘daño’ I,10,29
Inter caetera, bula III,24,2
intercutal I,9, 6
interese I,1, 36
interitu ‘ruiba’ II,13,22
interveniente III,2,6
Inti Illapa ‘dios del trueno’ III,32,3
intractable ‘intransitable’ III,17,27
intraterráneo I,11,32
intruso III,4,21
inventor III,8,2
inviar III,27,1
invidia Prel.,1
invincible III,10,37
Iob I,11,28; II,16,17
Iosué I,11,5
irrefragablemente II,1,10
Isaías I,1, 20; I,1, 19; II,1,15; II,17,9;
Isdamas II,10,8
Isidoro de Sevilla I,6, 17; I,6,27; I,7,2; I,7, 27; I,7, 28; I,7, 30; I,8, 1; I,8, 9; I,9, 3; I,9, 13; I,9,18; I,10,6; I,10,21; I,11,20; I,11,22; I,11,31; I,11,35; I,11,40; I,11,44; I,12,2; II,1,22; II,8,3; II,8,21; II,9,2; II,10,11; II,11,4; II,11,6; II,11,15; II,12,3; II,13,14; II,14,19; III,7,23III,3,19; II,16,17;
Isis II,12,4
Ismael III,8,8
istmo II,6,8
Iulius Obsequens II,7,9
Janus, tmplo en Roma III,3,12
Jasón, su viaje III,1,10
Jenofonte I,5,41; II,17,16
Jeremías v. Ieremías
Jerez, Francisco de III,25,12; III,25,14; III,25,22;
Jerónimo, San Prel., 41; Prel, 43; I,5,36; I,6,16; I,7, 27; I,11,31; I,11,37; II,2,16; II,3,8; III,2,19;
jícama III,5,33
jocundo ‘apacible’ Prel., 16
Jiménez de Quesada, Gonzalo Prel., 26
Job v. Iob
Johann de Swabia III,13,9
jornada Prel., 6
Josefo, Flavio Prel., 36; I,3,17; I,3,22; I,3, 23; I,4, 13; I,4,22; I,5,31; I,5,46; I,6, 16; I,6, 17; I,7, 27; I,10,21; I,11,11; I,11,20; I,11,22; II,1,18; II,2,5; III,10,34
Juan César III,12,8
Juan II, rey III,19,22
Juan V Paleologus III,13,23
Juan VI Cantacuzenus III,13,23
Judas, apóstol II,2,8
Judices II,15,34
judiciario II,17,7; III,3,4
Júpiter III,3,18
Justino I,5,46; I,6, 18; I,7,5; I,7, 31; I,8, 3; II,8,1; II,8,8; II,8,11; II,8,21; II,8,27; II,17,11; II,17,22; II,18,14; II,18,16; II,18,19; II,18,20; II,18,21; II,18,22; II,18,25;
Lactancio I,1,13; I,5,1; I,5,37; I,7, 23; II,9,15; II,10,6; II,10,19; II,13,17; II,14,8; III,1,24; III,19,10
laja I,3, 9
Laponia III,1,35
Las Casas, fray Bartolomé de III,6,14; III,6,16; III,9, 12; III,23,3;
latísimo I,11,39
Latium II,10,10
lato I,5,35
Leandro I,4,29; I,5,18
lecionado por aleccionado ‘enseñado’ II,20,4
lección ant. lectura Prel., 17
lectiones II,5,9; III,6,23
leer ‘enseñar’ II,5,9
Lemnos, isla III,5,17
lengua ‘intérprete’ III,21,24
lengua general III,3,29
lenguas de América, su variedad II,5,11
Leonico, Nicolao III,1,32
leste ‘el este’ II,19,9
Liber II,13,14
librería ‘biblioteca’ Prel., 62
licionado III,19,60
Lida de Malkiel, María Rosa II,1,18
ligítima II,4,20
Lípari, islas III,5,21
Lira, Nicolás de , Prel., 43; I,11,31; I,11,37; II,3,8;
Lluqui Yupangui III,11,24
Lopes de Castanheda, F. I,2,20; II,8,19; II,20,8; II,20,20; III,8,18; III,8,25; III,8,27; III,8,29;
López de Gómara, Francisco II,5,8; III,23,3; III,24,1; III,25,14; III,32,7
loto II,1,13
Lucano I,6, 50; I,7, 30; I,11,33; II,10,10; II,17,21; III,3,20
Lucas, San III,3, 14; III,3,17
Luciano de Samosata II,10,10
luego ‘sin dilación’ III,14,33
lunación II,20,2
Luque, Hernando de II,6,14; III,24,23
llama III,5,22
llanada I,5,35
lliquilla ‘manta’ III,29,13
macana ‘espada de palma’ III,32,4
Machabeorum II,14,17;
máchina II,3,4
macho ‘viejo’ II,5,13
Madeira, isla II,5,3; III,24,3
Maderuelo II,7,11
Madián I,9, 3
Madrigal, Alfonso de v. Tostado
maíz II,18,11
Magog II,1,22
Mahametes III,19,14; III,20,21
mal su grado I,4, 27
Maldivas I,2,23
malenconía III,33,1
malhojo II,16,24
Maluco II,18,42
mandón III,12,29
Maneton II,14,28; II,14,29
manga ‘olla’ II,5,13
maní III,5,33
manida I,6, 35
manijar II,13,2
máquina ‘invención ingeniosa’ I,1,10; ‘fantasía’ II,17,5
Mar Áctico II,14,3
Mar de Bacchu II,8,15
Mar del Norte II,19,15; III,29,6
Mar del Sur II,6,13; III,24,14
Mar Dulce II,19,17
Mar Gótico III,1,35
Mar Mayor I,5,19
Mar Scítico I,4,34
marca ‘frontera’ II,5,16
Marcos, San III,7,1
marear II,16,14
margarita ‘perla’ I,11,48
Marino II, papa III,10,2
Mármol, Luis de I,4,7; I,9,3; I,9.15; I,9,17; I,9,18; I,10,16; I,10,18; I,10,24; I,11,14; I,11,15; I,11,17; I,11,34; II,10,27; III,8,11; III,8,13; III,8,18; III,8,19; III,8,24; III,10,10; III,10,31; III,10,39; III,11,8; III,11,9; III,11,14; III,11,16; III,12,8; III,13,17; III,13,26; III,14,29; III,14,35; III,19,30; III,19,35; III,19,36; III,19,38; III,19,39; III,19,40; III,20,18; III,20,19; III,20,29
mármor I,3,21
Marianus Capella III,1,24
Mártir de Anghiera, Pedro I,10,19; III,6,15
Masico v. Mesih Pasha
Mateo, San III,3,14; III,7,1; III,3,17
Mateo Yupangui III,26,15
Matías apóstol, San III,7,16
mas empero II,6,21
masca jayca ‘borla’ III,11,2
Matheoli I,11,52
Matias Corvino III,20,21
Maxencio III,8,2
Maximino I,7, 33
maxua III,5,33
mayo ‘río’ II,5,13
Meca, estrecho de II,16,13
mediodia ‘sur’ I,11,21
Mehmet v. Mahametes
Mela, Pomponio I,6, 51; I,7, 7; I,8, 5; I,10,13; I,11,43; II,8,14; II,9,9; II,11,3; II,11,4; II,11,5; II,11,22; II,13,14; II,15,19;III,1,27; III,1,36; III,2,18; III,10,30
Menandro III,1,12
Menesteo II,4,26
memorado ‘famoso’ I,6,25
Mendaña de Neira, A. de III,8,28
mensión III,21,10
Meotis, laguna I,4, 33; I,5,19; I,7, 11;
mercaduría I,11,45
Mesih Pasha III,20,22
Mesopotamia I,5,39
Messa cordillera I,13,1
metátesis de imperativo y enclítico III,31,4
meter la mano I,2, 10; II,9,16
Mexía, Pedro I,1,13; I,2,9; I,4, 12; I,5, 37; I,5, 42; I,5, 45; I,6,5; I,6, 18; I,6, 21; I,6, 24; I,7,4; I,7,7; I,7, 23; I,8, 13; I,13,2; II,1,19; II,1,20; II,2,2; II,2,8; II,2,14; II,2,15; II,2,16; II,2,21; II,8,1; II,8,21; II,9,9; II,11,6; II,13,17; III,3,17; III,3,18; III,3,19; III,4,1; III,4,10; III,8,1; III,8,11; III,10, 29; III,10,35; III,12,2; III,13,12; III,13,23; III,13,25; III,13,28; III,15,10;
Micael Duca III,12,8
Michael IV Paphlagonio, emperador III,11,3
michic III,18,42
migajón II,14,26
Milán, ducado de III,19,12
mill ‘mil’ forma antigua I,6, 30
minción por mención II,19,1
ministro ‘servidor’ III,2,3
minotauro III,20,5
Miramontes y Zuázola, Juan de III,26,8
miscelánea Prel., 20
miscelánea, género renacentista III,26,6
Miscelánea Antártica, cuarta parte III,29,7; III,33,16
misción ‘mezcla’ II,7,8
Misia III,19,34
Mitilene III,19,36
mitimaes ‘gentes de otra tierra’ III,16,38; III,21,4
Moisén I,1, 8
Molina, Cristóbal de II,18,45; III,6,4; III,9,20; III,11,2; III,12,22; III,15,3; III,15,27; III,16,38; III,19,59; III,26,4; III,29,12; III,29,13
Molossos II,18,14
Monasterio de San Pedro de Cardeña III,10,13
Mongibel III,5,21
Monoscelos III,1,27
montoso I,12,10; III,21,20; III,29,5
Mopsopus II,14,5
morabito III,8,14
Morales, Ambrosio de III,11,7
mordaz ‘corrosivo’ II,4,18
Morea I,7, 28
morisma III,19,3
Mosoc I,6,41
Mucaleto Tangrolipici, caudillo turco III,11,8
muédano por médano II,15,28
Murat I III,13,25
murmureo III,15,25
Nabucodonosor II,17,2
Natolia o Notolia I,4, 38; I,5, 3; I,7, 22
nayre II,17,31
Nebrija I,5, 23; I,11,54; II,14,20;
Nemrod I,4, 25
Neucler I,5,45
ni con gran parte ‘ni con mucho’ III,4,23
Nicolás V, papa III,19,11
Nicuesa, Diego de III,24,12
nombre ‘fama’ II,8,9
Nombre de Dios II,7,23
nominatísimo I,6, 49
Norandino, rey de Damasco III,10,39
Norsinga III,6,18
Nueva España III,24,13
Núñez de Balboa, Vasco II,6,13; III,24,14
nuptial II,10,14
nutridor III,4,9
nutrimento II,1,2
nuevamente ‘recientemente’ II,7,25
ñublado III,3,9
ñudo II,15,19
obponer II,4,14; III,20,31
obpuesto por opuesto II,7,20
obsequias II,20,19
observancia III,3,8
observante ‘obediente’ I,8, 6
oca III,5,33
Ocampo, Florián de I,2,26; I,6,36; II,10,20; II,12,8; II,12,10; II,12,14; II,12,15; II,12,16; II,12,22; II,14,21; II,15,34; II,16,3; II,16,4; II,16,5; II,16,6; II,16,8; II,16,22; II,16,26; II,16,27; II,16,30;
ocaso II,4,6
occio III,18,33
occioso II,18,33
Ócéano Etiópico I,5,8
ofender II,16,28; III,4,16
ofensa ‘ataque’ III,17,4
oficial ‘el que ejerce un oficio’ III,2,3
Ojeda, Alonso de III,24,12
ojota III,13,3
Olao Magno I,4,35
Ollantay III,26,8
Olmos III,3,26
onda ‘ola’ II,15,27
Ondegardo, Polo de III,9,9
onichinus I,11,49
Ophir Prel., 40
opulente II,1,21
orden, su género gramatical Prel., 60; III,15,4
Ormaz, isla II,19,10
Orosio, Paulo II,1,19; II,14,9; II,14,11; II,15,15; III,3,17
Ortelius, Abraham I,5,3; I,5,6; I,5,29; I,8,5; II,8,15; II,11,20; II,16,13; II,18,3; II,19,10; II,19,11;
Ortiz, Blas II,18,41
Osman I, emperador otomano III,10,41
Osio, obispo de Córdoba III,7,33
Osiris II,12,17
Osorio, Hieronimus III,13,29
osudo II,19,23
Otranto III,20,23
otro día ‘al día siguiente’ III,12,13
Otto I, emperador III,10,4
Ovidio I,5,16; I,5,18; I,1,8; I,5,16; II,9,31; II,10,5; II,12,3; II,12,4; II,13,18; II,14,5; II,15,5;
Oviedo, v. Fernández de Oviedo
otrosí II,4,9
paco ‘alpaca’ III,5,24
Pacha Yachachi ‘hacedor’ III,15,27
pachaca III,18,40
Pachamama III,28,4
Paiva, Alfonso de III,24,7
Palmireno, Lorenzo III,11,21
palo de águila II,20,20
paludes I,1,35
paludoso I,9,11
papa III,5,30
para en III,16,1
Paralipomenon Prel., 39; I,7, 34; I,7, 35; II,6,5; II,13,7; II,16,12; II,16,15; II,16,17; II,16,18; III,8,8
Parapinazo III,12,2
parecer ‘aparecer’ I,11,10
pares ‘placenta’ III,21,14
pasibilidad I,2, 3
pasión ‘padecimiento’ II,15,12
patronazgo Prel., 33
Pausanias I,7, 28
pavonada ‘paseo breve’ III,28,13
pecho ‘tributo’ III,15,32
pedagogo III,18,37
Pedrarias Dávila, gobernador III,24,15
Pedro I de Castilla III,13,23
peje II,15,29
Peloponeso I,7, 28
pentecontorio II,5,2
perdidoso III,14,17
peremna II,1,7
perfectión por perfección II,11,10
Periardes, montes I,4, 20
persuadirse a Prel., 47
persuasorio II,13,23
Perú, origen del nombre Prel., 4
pestilente II,19,3
Philippus Arabs, emperador III,8,1
Philón I,3,22; II,1,19; II,2,14
Phocea II,17,20
Phoroneo II,12,4
Phrygia I,5,3
Piccolomini, Silvio Eneas III,19,19
Pichincha, volcán III,5,14
piélago ‘negocio dificultoso’ I,6,3; ‘mar’ II,17,26
Pigafetta, A. II,16,13; III,1,39
Píndaro I,8, 12
pío ‘benigno’ Prel., 14
Pío II, papa III,19,19
Pirú Prel., 4
pirulero II,16,20
Pisaciro, califa de Bagdad III,11,8
pita III,5,37
Pizarro, Francisco III,24,23; sus hermanos III,29,23; intérpretes III,32,10
plática ‘práctica’ III,16,30
Platón I,10,6; III,1,22
Plinio I,2,11; I,2,27; I,5, 3; I,5, 5; I,5, 11; I,5,14; I,5,19; I,5,23; I,6, 28; I,6,29; I,5,34; I,6,43; I,7, 8; I,7, 11; I,8, 1; I,8, 5; I,8, 9; I,9, 3; I,10,7; I,10,24; I,11,23; I,11,25; I,11,26; I,11,33; I,11,42; I,11,46; I,11,50; II,2,2; II,4,3; II,5,6; II,6,19; II,7,10; II,8,13; II,8,22; II,8,23; II,9,5; II,11,6; II,14,4; II,15,5; II,16,17; II,17,20; II,18,23; III,1,20; III,1,22; III,1,27; III,1,28; III,1,29; III,1,33; III,1,36; III,2,17; III,2,20; III,5,4; III,5,6; III,10,29; III,13,27
plus in mora periculi III,22,4
Plus Ultra III,1,23
Plutarco I,6, 48; II,15,25; II,16,33; II,18,14; II,18,19; II,18,21; II,18,23;
pluvia I,1, 31
poblado ‘población’ III,1,41
poblazón I,10,22
Polidoro Virgilio II,15,8
políptoton II,15,32
polisíndeton III,4,2
pollo por polo II,15,13
Pompeyo Trogo II,8,1
poner, su futuro I,2,24; I,3, 4
poner en el tablero III,21,28
poner en opiniones II,14,1
Pontus Euxinus I,2,17; I,7, 11
Popayán II,7,24; III,2,13
por discurso de ‘a lo largo de’ I,6,8
por momentos III,28,2
Porfirio III,3,20
porque con valor final III,31,1
Porto Santo, isla III,24,3
posesivo por artículo I,3,10; II,18,16; III,17,13
Postel, G. I,4,36
potestación III,15,18
potísimo III,3,2
Praso, promontorio I,2,18
pregmática III,18,32
prenda ‘niño querido’ III,26,29
prescripto III,16,36
presidio ‘fortaleza’ I,18,30; ‘guarnición’ III,17,6
prestantísimo Prel., 12; I,11,47
Preste Juan I,5,13; III,24,7
presupuesto ‘propósito’ Prel., 44
presura ‘aprieto’ III,17,3
pretal III,32,19
pretenso III,20,33
primero, su apócope I,5,40
principado ‘primacía’ II,3,2
probar la mano III,16,37
Procopio III,10,32
produció por produjo II,6,4
promisión ‘promesa’ I,6, 6
promptitud ‘atención’ II,2,23
Propercio I,7, 7; III,3,18
propiedades ocultas III,4,1
proponer III,27,26
prorrumpir ‘separar’ III,6,17
prorrumpido ‘inundado’ II,15,33
prosecución ‘continuación’ II,3,3
prosperado III,26,4
protervo ‘arrogante’ II,2,18
Psalmi, I,1, 17; I,1, 21; I,1, 24; I,2,14; I,4, 16; I,7, 37; II,1,8; II,5,9; III,7,25;
Psellus, Michael III,11,3
Ptolomeo Prel., 37; I,4,22; I,5, 3; I,5,9; I,5, 21; I,6, 19; I,7, 12; I,7, 22; II,5,4; II,18,34;
pucará ‘fortaleza’ III,16,13; ‘muro’ III,21,31
pucona ‘fuelle’ III,32,2
puczu ‘espuma’ III,14,3
Puerto Viejo III,24,28; III,29,24
puesto que ‘aunque’ I,3,25
pugilamo II,17,27
pugnición ‘castigo’ II,2,19
pulicía I,9,10; I,11,33; I,11,55; II,2,17
pulítica II,9,32
pulíticamente por políticamente ‘de modo civilizado’ II,12,6
Pumacocha III,25,11
Puná, isla III,24,27
puridad ‘secreto’ III,19,45
pusible II,3,6
pusilánime, obispo II,17,27
que causal I,3, 12; consecutivo II,15,11
Quevedo, Ioan de III,24,15
quichua II,5,14
quien pronombre invariable Prel., 32; I,5,24; I,11,26
quien con antecedente inanimado I,5, 24; como sujeto inanimado III,3,15
quietamente III,19,4
quilaco III,26,5
Quintanilla, Alonso de III,23,3
quinua III,5,34
quipo Prel., 70
quipo camayoc III,6,22 ; III,24,31
Quito Prel., 45
Quizquiz III,29,29; III,31,7
raimi III,19,64
Ramiro III, rey de Asturias y León III,10,5
ranchear ‘saquear’ III,33,13
raptante III,5,27
raptilia III,5,27
rascuñar III,2,4
real ‘campamento de ejército’ III,16,19
Recaredo III,1,1
recocido III,14,14
recogendo ant. recogiendo II,18,35
recoger, pretérito antiguo III,10,22
recuentro ‘combate’ III,8,15
redículo ant. ridículo II,6,16
reducir I,4, 18
reducirse ‘rendirse’ III,18,1
refacción III,28,17
regostado II,9,17
régulo II,17,18
Regum Prel., 38; II,3,7; II,16,9; II,16,10; II,16,11; II,16,32;
relativo sin preposición I,4,5; III,16,35
remaniente II,20,16
remolinear III,22,15
remontar ‘alejar’ II,20,1
rempujar III,4,17
renoceronte II,6,22
renombre ‘apellido’ Prel., 21
repetición III,3,10; III,22,6
reporte ‘moderación’ III,19,47
represar ‘detener’ III,28,21
represado ‘reprimido’ III,18,12
repuesto ‘adorno de la casa’ II,14,16
requerimiento III,15,18
reseña III,28,8
resfriar ‘enfriar’ III,3,3
resoluto ‘resuelto’ III,15,23
resolver III,4,24
resolverse ‘consumirse’ I,10,27
respecto ant. respeto II,3,1
resurrectión III,6,5
retobar ‘forrar’ II,15,17
reventazón III,5,13
revolver ‘girar’ II,4,1
respecto ant. respeto II,3,1
retobar ‘forrar’ II,15,17
Reyes, libro de v. Regum
Río Bamba II,7,13
Ripheos, montes I,4, 30
robre I,11,51
Rodas III,20,22
Rodrigo Díaz III,12,7
Roldán, Iuan III,25,17
Romano I Lecapeno, emperador III,10,3
Romano IV Diógenes, emperador III,12,8
Rómulo, primer rey de Roma III,10,17
rosicler I,7, 32
rota ‘derrota’ III,20,20; III,28,12
rotundidad ‘redondez’ I,2, 5
ruibarbo III,4,28
sacaliñas III,15,32
sacomano III,4,4
Said el Otaci III,19,40
Saladino III,10,39
salcedine III,4,6
Salinas Loyola, Juan de Prel., 50
Salmos v. Psalmi
Salomón II,16,9
Salomón, islas III,8,28
salto ‘botín’ II,13,25
saludable ‘provechoso’ III,18,15
San Juan de Lúa II,7,22
San Miguel II,6,9
San Miguel de Piura , primera ciudad fundada del Perú III,32,11
Sánchez, conde Gonzalo III,10,6
Sancho II de Castilla III,12,7
Sancho Ramírez, rey de Aragón y Navarra III,12,11
Sancto Thomás, fray Domingo de III,14.3; III,14,5; III,16,13; III,17,9; III,17,10; III,18,39;III,18,42; III,18,41; III,19,54; III,19,55; III,20,35; III,20,36; III,21,16; III,21,18; III,21,31; III,24,31; III,26,14; III,27,6; III,27,7; III,28,4; III,29,11; III,29,12; III,29,13; III,32,2
Sandino, rey de Damasco III,10,39
Sandoval, Alonso de I,9, 3
sanguinolento III,15,5
Sansón II,15,34
Sant Agustín, cabo II,19,16
Santa Hermandad III,23,3
Santa María la Antigua III,24,12
Sardanápalo I,7, 31; II,16,1
Sarmiento de Gamboa, Pedro III,1,22; III,8,28; III,9,24; III,9,25; III,9,27; III,9,31; III,10,15; III,10,16; III,10,18; III,10,19; III,10, 21; III,10,26; III,11,2; III,11,24; III,12,19; III,12,21; III,12,32; III,13,2; III,13,6; III,14,7; III,15,5; III,16,2; III,16,32; III,17,7; III,17,14; III,18,17; III,18,18; III,18,27; III,19,50; III,19,55; III,19,56; III,19,57; III,20,10; III,20,34; III,20,36; III,20,39; III,21,1; III,21,5; III,21,6; III,21,8; III,21,27; III,21,40; III,22,9; III,23,17; III,23,20; III,23,27; III,24,27; III,24,29; III,24,32; III,24,33; III,24,34; III,24,35; III,25,5; III,25,11; III,25,28; III,26,1; III,28,16; III,28,26; III,29,15; III,29,29; III,30,5; III,31,7; III,31,14; III,31,15; III,32,27; III,33,5
Sarra I,6,9
Sarrana Perimal III,8,25
sátiros III,1,27
Saturno II,10,6
Séneca III,1,21; III,1,22
seno ‘golfo’ I,11,21; ‘alta mar’ II,6,20
sentir ‘juzgar’ Prel., 30
señorete III,13,18
Sephar II,19,12
ser ‘haber, existir’ III,26,12
Seres, pueblo de la India II,11,15
serotino II,7,19
Servio I,7, 7
seta ‘secta’ I,10,21
Sexmoncio III,8,24
siclo ‘moneda’ II,15,6
sigilo II,20,25
Sigismundo, rey de Hungría III,14,27
siglo ‘mundo’ I,1, 6; ‘edad’ III,6,3
significar ‘manifestar, dar a entender’ I,1, 7
sigún I,12,5
siguridad III,13,1
siguro II,17,24
simbolizar ‘corresponer’ II,4,21
simulacro II,14,30
Sinche Roca III,21,1
Sinchiruca III,10,15; III,11,24;
siñuelo II,12,20
Sirtes I,10,24
Solimán I,8, 14
Solino I,5,10; I,5,14; I,6,31; I,7, 17; I,8, 11;
soneto dialogado Prel., 2
sorbítico II,20,13
sortílego III,12,22
sortir ‘proveer’ III,29,21
soterrizo III,17,35
Soto, Hernando de III,29,23
spectáculo III,32,15
sphérico I,2, 6
Stephan el Grande v. Estephan Palatino
Stephano I,7, 13; I,11,9; I,13,1;II,3,5
stilcidia ‘goteo’ II,19,18
stólica III,20,38
strépido II,13,27
subceder Prel., 19
subcediendo II,2,22
subcesión II,10,9
subcesor I,5,49
subjeción II,15,3
subjeto II,1,6
submergir I,1,18
suerte ‘triunfo’ III,16,25
Sufi Tomas II,8,18
sufijo superlativo Prel., 59
sufre ‘azufre’ III,5,8
Suidas II,8,12; II,16,1
sujectión II,18,17
sulcar II,15,16
sumidad II,10,26
suntur paucar ‘borla’ III,11,2; III,18,18
superbo II,9,14
superlativo II,1,1
Suphne I,5,33
suplir ‘disimular’ Prel., 77
Suria I,4, 38
suso ‘arriba’ II,4,24
sustentar ‘mantenerse’ III,13,20
Syene I,5,12
tabernáculo I,4,4
tablero ‘público’ III,21,28
taclla ‘arado’ III,27,6
tacuirico apu III,19,56
Tafur, Iuan III,25,22
Tago II,10,20
talanquera ‘valla’ II,15,27
Tamorlán I,7, 18
Tanais, río I,4, 30; I,5,19
Tántalo II,12,3
Taprobana v. Trapobana
tarco gualca ‘vestidura real’ III,11,2; III,31,8
tauri ‘altramuces’ III,26,28
Taygete II,12,23
tejer, su gerundio ant. III,22,8
tela ‘modo’ Prel., 72
temperamento ‘clima’ II,6,18
templarios III,13,12
temporada III,13,11
tener, potencial antiguo I,7,21; futuro antiguo III,15,22
teórica ‘conocimiento especulativo’ III,6,21
Terceras, islas II,5,5
término ‘conducta’ III,14,18
Terracini, Lore I,9, 31
Theodoreto II,10,15
Thomé Didimo, Santo II,11,12
Tibulo I,8, 2; II,12,18
tiento III,30,10
Timaná II,7,12
tio ‘arena’ II,5,13
tirar la barra III,33,17
tiricio I,9, 4
tirso II,13,26
Titelman, Franciscus II,7,14
Tito Atauchi III,25,11
Tito Livio I,7, 14
timenda ‘que debe ser temida’ I,11,4
Timotheum II II,8,23
Tmolus, mons I,7, 24
Togorma II,10,20
toldo III,32,13
Tomás de Aquino, Santo I,6, 16; I,6, 17; I,7, 27; I,11,31; I,11,37;
Topa Cusi Gualpa III,24,34
Topa Inca Yupanqui III,19,57
Topa Yauri III,18,17
Toros de Guisando, Vistas de III,19,25
Torquemada, Antonio de I,9, 11
Torres y Portugal, conde del Villar Prel., 2
Tostado, Alfonso de Madrigal, el I,6, 46; II,10,3; II,14,9;
tóxigo III,8,13
trabuco III,7,22
tractable ‘apacible’ I,10,28
traer, su perfecto antiguo Prel., 66
Transfiguración, fiesta de la III,19,17
transfretar ‘cruzar a la otra orilla’ I,9,2
Trapobana I,12,6
tratar en II,13,13
tratanza II,16,19
tresquilar II,20,21
tribu, su género gramatical I,6,12
trinchea III,29,8
Trípoli I,10,37
Triqueta I,10,7
Trujillo III,4,16
Túbal II,1,18
tucurico III,18,41
Tumibamba III,28,27
tupes II,5,10
turma III,5,30
Tyle, isla III,1,22
ulluco III,5,33; III,30,13
urbano ‘atento’ II,12,1
Urdaneta, Andrés de III,8,31
urín ant. orín ‘óxido de los metales’ II,10,4
vaco ‘vacante’ III,5,10
Valboa, Juan de III,9,10
valedor ‘defensor’ II,17,17
Valerio Flaco 1,7, 7
Valerio Máximo II,8,10; II,18,23
Vanegas, Alejo de Prel., 54; II,3,10; II,3,11; II,4,27
Varro Prel., 21; III,5,18
vaso ‘bajel’ II,15,16
vático ‘profético’ III,1,20
Velleius Paterculus III,1,15
Vellido Adolfo III,12,7
Veneciano, Ioan María I,8, 8
Venero, Alonso I,3,1; I,3,24; I,4,8; I,5,43; I,5,50; II,14,29
venir, futuro antiguo II,18,12
ver, pretérito antiguo I,3,20
verberar ‘azotar’ III,5,3
verisímil Prel., 25
Vespucci, A. II,5,11
Vesta II,10,7
vicecómite III,19,12
Vicente Ferrer, San III,19,16
vicio ‘abundancia’ I,11,41
vicuña III,5,23
vidrioso III,30,1
Vilela, Gaspar II,15,36
Villar, conde de Prel., 3
vintilado por ventilado II,20,26
vira ‘manteca’ III,14,3
viracocha ‘cristiano’ III,14,3
Virgilio Prel., 75; I,5,1; I,11,20; II,10,10; II,12,23; II,15,34; II,16,31;
vírgines III,9,18
vituperoso III,26,23
vocinglero II,14,27
Volaterrano I,11,46; II,10,23; II,18,13
volcán III,5,15
Voragine, Jacques de III,3,14; III,7,4; III,7,5; III,7,6; III,7,8; III,7,9; III,7,10; III,7,12; III,7,13; III,7,16;
Vulcano III,5,17; III,5,21
Witérigo, rey visigodo III,8,12
Wycliff, John I,6, 40
Xerife III,19,38
ya que ‘aunque’ Prel., 9
yanayaco ‘servidor, criado’ III,20,43; III,21,18
Yca, valle III,26,17
Ynaco, río II,9,31
Ytu ‘ceremonias tristes’ III,29,1
yuca III,5,32
zagatys II,8,20
Zahara III,20,17
Zárate, A. de II,20,12; III,25,12; III,28,27; III,29,24; III,32,7; III,32,8; III,32,11; III,32,18; III,32,26; III,33,12
zeugma complejo III,16,10; III,16,20
zodíaco III,1,9
zona tórrida III,1,9